نمایشی خیره‌کننده اما بحث‌برانگیز؛ کارت گرافیک Bolt Graphics Zeus 4C در تست‌های خاص تا ۱۳ برابر سریع‌تر از RTX 5090 ظاهر شد

ادعای بزرگ Bolt Graphics؛ پردازنده گرافیکی Zeus 4c در شبیه‌سازی‌ها تا ۱۳ برابر سریع‌تر از RTX 5090 ظاهر شده، اما ابهام‌های زیادی باقی مانده

وقتی Bolt Graphics اوایل امسال پلتفرم Zeus GPU را به‌طور رسمی معرفی کرد، به‌صورت مختصر اشاره داشت که پردازنده‌ی گرافیکی پرچم‌دار آینده‌اش می‌تواند در پردازش‌های Ray Tracing تا ۱۰ برابر سریع‌تر از GeForce RTX 5090 انویدیا باشد. بااین‌حال، این استارتاپ پیش‌تر هیچ‌گاه نتایج بنچمارک واقعی را نمایش نداده بود. اخیراً اما این شرکت به‌صورت بی‌سروصدا نموداری را منتشر کرده که عملکرد نسبی Ray Tracing پردازنده‌های Zeus را در مقایسه با کارت‌های گرافیک موجود نشان می‌دهد؛ نتایجی که در ظاهر بسیار چشمگیر به‌نظر می‌رسند. بااین‌حال، نکات متعددی درمورد این نتایج شبیه‌سازی‌شده وجود دارد که باید در نظر گرفت.

نموداری که Bolt Graphics منتشر کرده، مربوط به «بودجه‌ی تقاطع پرتو-مثلث» است که با واحد “پرتو-مثلث به‌ازای هر پیکسل در هر فریم” اندازه‌گیری می‌شود. این عدد نشان می‌دهد که یک GPU به‌صورت خام تا چه حد توانایی انجام تست‌های تقاطع پرتو با مثلث‌ها را برای هر پیکسل در یک فریم رندرشده دارد، آن هم در نرخ فریم ۱۲۰ و وضوح 3840×2160. این مقدار به‌عنوان سقف نظری پیچیدگی هندسه و نورپردازی در رندرینگ مبتنی‌بر Ray Tracing یا Path Tracing قابل استفاده است. این عدد همچنین با پیام بازاریابی Bolt همخوانی دارد: اینکه به‌دلیل عملکرد ناکافی GPUهای فعلی در Ray Tracing و Path Tracing، توسعه‌دهندگان بازی معمولاً از این فناوری‌ها استفاده‌ی گسترده‌ای نمی‌کنند.

بر اساس شبیه‌سازی‌های داخلی Bolt با استفاده از میکرو-بنچمارک اختصاصی خود، Zeus 4c (نسخه‌ی سروری مبتنی‌بر چهار چیپلت) حدود ۱۳ برابر سریع‌تر از پرچم‌دار فعلی انویدیا، یعنی RTX 5090 عمل می‌کند. از طرفی، Zeus 1c که یک کارت گرافیک مبتنی‌بر یک چیپلت است، عملکردی ۳.۲۵ برابر بهتر نسبت به RTX 5090 دارد. درواقع حتی مدل پایه‌ی Zeus هم می‌تواند بیش از ۲۵ نمونه به‌ازای هر پیکسل را در رزولوشن 4K با نرخ ۱۲۰ فریم‌برثانیه ممکن کند. عدد بالاتر در این میکرو-بنچمارک نشان‌دهنده‌ی توانایی بالاتر GPU در حفظ نرخ فریم هدف با وجود پیچیدگی بیشتر صحنه یا تعداد نمونه‌های بیشتر است.

با این حال، Bolt هیچ اطلاعاتی درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد این میکرو-بنچمارک، روش شبیه‌سازی سخت‌افزار خود، یا چگونگی مقایسه با GPUهای AMD، اینتل و انویدیا ارائه نداده، بنابراین نمی‌توان ارزیابی دقیقی از این نتایج داشت. در بنچمارک‌های مصنوعی، بار کاری معمولاً تحت کنترل است؛ پرتوها در الگوهای مشخصی با مجموعه‌مثلث‌های ثابت پرتاب می‌شوند و ساختارهای شتاب‌دهنده هم ایستا و بهینه هستند. این تست نیز عددی واضح و بالا ارائه می‌دهد که بازتاب‌دهنده‌ی ظرفیت خام GPU در شرایط ایده‌آل است؛ عددی که برای درک سقف نظری عملکرد GPU در این نوع پردازش خاص مناسب است.

اما در موتورهای بازی واقعی، این عدد تحت‌تأثیر متغیرهای زیادی قرار می‌گیرد: ساختارهای شتاب‌دهنده باید برای اشیای متحرک بازسازی یا به‌روزرسانی شوند، پرتوها ممکن است ناسازگار باشند (مثلاً به‌دلیل بازتاب و شکست نور)، و تراکم مثلث‌های صحنه هم در هر فریم تغییر می‌کند. الگوریتم‌های پیمایش موتور بازی، ساختار شیدینگ و نحوه‌ی چیدمان حافظه نیز روی تعداد تقاطع‌های پرتو تأثیر می‌گذارند. بنابراین نرخ واقعی پردازش پرتو-مثلث در بازی‌ها کمتر از تست‌های مصنوعی است و می‌تواند به‌شدت نوسان داشته باشد.

عملکرد واقعی در بازی‌ها علاوه بر Ray Tracing، به توان شیدینگ و حافظه نیز وابسته است. قدرت محاسباتی شیدینگ در Zeus 1c حدود ۱۰ ترافلاپس (FP32) است و در Zeus 2c به ۲۰ ترافلاپس می‌رسد؛ عددی که در مقایسه با ۱۰۵ ترافلاپس RTX 5090 بسیار کمتر است.

از لحاظ حافظه، Zeus 2c که قدرتمندترین کارت توسعه‌یافته‌ی Bolt محسوب می‌شود، به ۱۲۸ گیگابایت حافظه‌ی LPDDR5X مجهز است که نسبت به ۳۲ گیگابایت GDDR7 در RTX 5090 بسیار بیشتر است. اما در مقابل، پهنای باند حافظه‌ی RTX 5090 برابر با ۱.۸ ترابایت‌برثانیه است، درحالی‌که Zeus 2c تنها ۷۲۵ گیگابایت‌برثانیه ارائه می‌دهد.

با در نظر گرفتن اینکه Bolt Graphics تنها از شبیه‌سازی برای ارزیابی عملکرد و توان پردازنده‌های گرافیکی‌اش استفاده می‌کند، امکان برآورد دقیق عملکرد واقعی Zeus 1c، Zeus 2c یا Zeus 4c در کاربردهای واقعی وجود ندارد. به‌علاوه، این محصولات گرافیکی طبق برنامه قرار است در سال ۲۰۲۶ به‌صورت نمونه در اختیار توسعه‌دهندگان قرار بگیرند و تولید انبوه آن‌ها نیز در سال ۲۰۲۷ آغاز شود. تا آن زمان، بی‌شک AMD و انویدیا نسل بعدی GPUهای خود را عرضه کرده‌اند و درنتیجه، مقایسه‌ی واقعی باید میان Zeus 1c و 2c و کارت‌های گرافیک Radeon و GeForce سال ۲۰۲۷ انجام شود، نه محصولات برتر فعلی.