سریعترین سیاهچاله جهان؛ ناسا رشد بیسابقه این غول کیهانی را ثبت کرد

دادههای رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا نشاندهنده یک سیاهچاله ابرپرجرم با سرعت رشد بیسابقه است؛ پدیدهای که تاکنون مشابه آن دیده نشده است. این کشف نهتنها شگفتانگیز است، بلکه میتواند راهی برای دانشمندان فراهم کند تا درک بهتری از نحوه تولد سیاهچالهها پیدا کنند.

سیاهچاله ابرپرجرم مشاهدهشده توسط چاندرا حدود یک میلیارد برابر جرم خورشید دارد و در فاصلهای تقریبی ۱۲.۸ میلیارد سال نوری از زمین قرار گرفته است. این یعنی اخترشناسان آن را تنها ۹۲۰ میلیون سال پس از آغاز جهان مشاهده میکنند، یعنی در مراحل بسیار اولیه تاریخ کیهان.
سیاهچالهها مقدار زیادی ماده را به درون میکشند. این ماده در یک صفحه برافزایشی (accretion disk) حول سیاهچاله میچرخد و هنگام سقوط به سوی آن تا دماهای بسیار بالا گرم میشود و تابش منتشر میکند.
در مورد سیاهچالههای ابرپرجرم، این مادهی داغ میتواند از کهکشان میزبان خود هم روشنتر بدرخشد. جسم درخشان مشاهدهشده به نام کوازار شناخته میشود. سیاهچاله مورد بحث، کوازار RACS J0320-35 را تغذیه میکند.
از مشاهدات، پژوهشگران دریافتند که سیاهچاله تغذیهکننده RACS J0320-35 با سرعتی بیشتر از هر زمان دیگری که تاکنون ثبت شده رشد میکند. وقتی سیاهچالهها ماده جذب میکنند، نقطهای ایجاد میشود که جاذبه داخلی و فشار تابشی بیرونی متعادل میشوند؛ این نقطه به نام حد ادینگتون (Eddington limit) شناخته میشود.

با توجه به جرم این سیاهچاله، پژوهشگران دو احتمال مطرح کردند: یا سیاهچاله با نرخ ۲.۴ برابر حد ادینگتون رشد میکند، یا اینکه از ابتدا با جرمی حدود ۱۰ هزار برابر خورشید یا بیشتر متولد شده است. در حالی که معمولاً سیاهچالهها با جرمی کمتر از صد برابر خورشید به دنیا میآیند.
هنگامی که پژوهشگران دادههای RACS J0320-35 را با مدلهای نظری تطبیق دادند، نتایج از این نظریه پشتیبانی کرد که ممکن است این سیاهچاله واقعاً سریعتر از حد ادینگتون رشد کند. همچنین جتهای ذراتی که از RACS J0320-35 خارج میشوند، سؤالاتی را ایجاد کردند؛ سرعت رشد بالای سیاهچاله ممکن است دلیل این جتهای نادر باشد.
نتایج این مطالعه اخیراً در Astrophysical Journal منتشر شد و میتواند به دانشمندان کمک کند تا به پرسشی مهم پاسخ دهند: «چگونه جهان اولین نسل از سیاهچالهها را ایجاد کرده است؟»



